วันพุธที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2554

ดอนหอยหลอด

         ดอนหอยหลอด เป็นสันดอนปากน้ำแม่กลอง ที่เกิดจากการตกตะกอนของดินปนทราย (ชาวบ้าน เรียกทรายขี้เป็ด) มีอาณาบริเวณกว้างประมาณ 3 กิโลเมตร ยาว 5 กิโลเมตร มี 2 แห่ง คือ ดอนนอกอยู่บริเวณ ปาก อ่าวแม่กลอง เดินทางไปได้โดยทางเรือ ส่วนดอนใน อยู่ที่ชายหาดหมู่บ้านฉู่ฉี่ ตำบลบางจะเกร็ง และ ที่ ชายหาดหมู่บ้านบางบ่อ ตำบลบางแก้ว สามารถเดินทางได้โดยทางรถยนต์ บริเวณสันดอนนี้มี หอยอาศัยอยู่ หลายชนิด ได้แก่ หอยลาย หอยปุก หอยปากเป็ด หอยแครง และโดยเฉพาะหอยหลอด มีมากที่สุด หอยหลอดเป็นหอยชนิด 2 ฝา ตัวสีขาวขุ่นมีเปลือกคล้ายหลอดกาแฟ ฝังตัวอยู่ในทราย การจับหอย หลอดจะใช้ไม้เล็กๆ ขนาดก้านธูป จุ่มปูนขาว แล้วแทงลงไปในรูหอยหลอด หอยจะเมา ปูนแล้วโผล่ขึ้นมาให้ จับ ดอนหอยหลอดนี้ ในเวลาน้ำมากจะถูกน้ำท่วม และในช่วงเวลาน้ำน้อย ขณะ น้ำลงจะสามารถไป เที่ยวชมทัศนียภาพได้ ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเที่ยวชมดอนหอยหลอด คือ ระยะเวลาเดือนมีนาคม- พฤษภาคม ของทุกปี ที่บริเวณใกล้เคียงดอนหอยหลอด หมู่บ้านฉู่ฉี่นี้ เป็น ที่ตั้งศาลกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ และมี ร้านอาหาร ร้านขายสินค้าพื้นเมือง เช่น หอยหลอดแห้ง อาหารทะเลสด น้ำปลา กะปิคลองโคน น้ำตาลปึก น้ำตาลสด ฯลฯ มีจำหน่ายอยู่หลายร้าน สถานที่จอด รถสะดวก การเดินทางไปดอนหอยหลอด

ที่ตั้งและพื้นที่
อยู่ในพื้นที่ ตำบลบางจะเกร็ง ตำบลแหลมใหญ่ ตำบลบางแก้ว และตำบลคลองโคน อำเภอเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม
- ที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ 13๐ 17' - 25๐ N และ 99๐ 55' - 100๐ 00' E
- เนื้อที่ 546,875 ไร่ ซึ่งรวมพื้นที่ทั้งหมดที่อยู่บนบกและในทะเล
- ความสูงจากระดับน้ำทะเล  โดยเฉลี่ยประมาณ - 0.15 - 1.23 เมตร
- ระวาง 5035 I , 4935 I , IV
ลักษณะทั่วไป
ดอนหอยหลอดเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำชายฝั่งทะเลลักษณะดิน เกิดจากการทับถมของตะกอนแม่น้ำและตะกอนน้ำทะเลบริเวณ ปากแม่น้ำกลองทำให้แผ่นดินขยายออกไปในทะเลบริเวณพื้นที่ ตั้งแต่แนวชายฝั่งทะเลลงไปในทะเล ประมาณ 8 กิโลเมตร  มีลักษณะผิวพื้นที่ชายฝั่งราบเรียบ ประกอยด้วยตะกอน โคลนกระจายเต็มพื้นที่เมื่อน้ำลงจะปรากฏสันดอนทราย กว้าง ประมาณ 4 กิโลเมตร
เนื้อดิน มีความอุดมสมบูรณ์ของธาตุอาหาร สภาพพื้นที่ ชายฝั่งหาดเลนปากแม่น้ำแม่กลองนี้มีร่องน้ำใหญ่ 3 ร่อง เกิดเป็นสันดอนทั้งหมด 5 แห่ง การขึ้นลงของน้ำทะเลเป็นแบบน้ำคู่ คือ น้ำขึ้นลงวันละ 2 ครั้ง ในขณะน้ำขึ้นมีทิศทางการไหลไปทางทิศเหนือและในขณะน้ำลงมีทิศทางการไหลไปทาง ทิศใต้อิทธิพลของกระแสลมทำให้ทิศทางของกระแสน้ำผันแปรไปบ้างเล็กน้อย
สถานภาพ
แหล่งอุตสาหกรรม แหล่งท่องเที่ยว ชุมชน เกษตรกรรม ก่อให้เกิดปัญหามลพิษทางน้ำในแม่น้ำแม่กลอง การบุกรุกทำลายป่าชายเลนเพื่อเพาะเลี่ยงสัตว์น้ำ การสร้างร้านอาหารรุกล้ำลงไปในทะเลการสร้างถนน และลานจอดรถการจับหอยหลอดในปริมาณมากเกินกำลังการผลิตตาม ธรรมชาติการใช้ปูนขาวราดลงไปเพื่อจับหอยหลอด ทำให้ปริมาณหอยหลอดลดลงอย่างมากภาวะมลพิษ ของน้ำทะเลปัญหาน้ำทิ้งจากฟาร์มเลี้ยงกุ้งพฤติกรรม การท่องเที่ยวและขยะที่เกิดขึ้นซึ่งมีผลต่อสิ่งมีชีวิตบนดอนหอยหลอดซึ่งอยู่ปากแม่น้ำ
การจัดการและอนุรักษ์
พื้นที่ดอนหอยหลอดเป็นที่สาธารณะประโยชน์ในปี พ.ศ. 2536 สำนักงานป่าไม้จังหวัดสมุทรสงครามกำหนดพื้นที่สงวนหวงห้ามบริเวณที่งอกปัก หลักเขตและป้ายแสดงแนวเขตในท้องที่ประมาณ 300 ไร่ มีโครงการพัฒนาต่างๆ ที่อาจจะก่อให้เกิดผลกระทบได้ในระยะยาว เช่น โครงการระบบป้องกันน้ำเค็ม โครงการก่อสร้างถนนเลียบชายฝั่ง บริเวณตำบลบางจะเกร็ง และตำบลบางแก้ว
ความสำคัญที่จัดเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ
ที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ ความสำคัญที่จัดเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศเป็นพื้นที่ ชุ่มน้ำชายฝั่งทะเลที่มีลักษณะทางธรรมชาติที่หายากประเภทหนึ่ง หาดเลนเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของหอยหลอด (Solen regularis) ที่เป็นเอกลักษณ์สำคัญของพื้นที่ และหอยอีกหลายชนิดที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจในประเทศไทยและในภูมิภาค 
คุณค่าด้านสังคมและวัฒนธรรม
ดอนหอยหลอดช่วยดักและเก็บตะกอนที่พัดพามาตาม แม่น้ำก่อนลงสู่ทะเลเป็นแหล่งผงผลิตทางการประมงหลายชนิด เช่น หอยหลอด หอยแมลงภู่โดยเฉาพะหอยหลอดเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่ทำ รายได้ให้แก่ท้องถิ่นจนมีชื่อเสียงเป็นพื้นที่มีความเหมาะสม สำหรับการศึกษาทางด้านนิเวศวิทยา สถาบันการศึกษาหลายแห่งใช้เป็นสถานที่ศึกษาและเก็บตัวอย่างสิ่งมีชีวิตเพื่อ ศึกษาด้านอนุกรมวิทยา นิเวศวิทยาและวิวัฒนาการเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่กำลังได้ รับการส่งเสริมจากจังหวัดให้เป็นที่รู้จักแพร่หลายยิ่งขึ้น 
คุณค่าด้านความหลากหลายทางชีวภาพ
สภาพทางชีวภาพ
บริเวณหาดเลนเป็นที่อยู่อาศัยของหอยหลอด (Solen regularis) ซึ่งไม่พบมากนักตามชายฝั่งทะเลอ่าวไทยแห่งอื่น แต่พบมากในบริเวณนี้จึงถือเป็นเอกลักษณ์ของหาดเลน ตำบลบางจะเกร็งแห่งนี้
พบนกอย่างน้อย 18 ชนิด บริเวณดอนหอยหลอดและป่าชายเลน ใกล้เคียงตลอดแนวชายฝั่งทะเล เป็นนกทะเลและนกชายเลน (endangered) ได้แก่ นกกระสานวล ( Ardea cinerea ) ชนิดที่อยู่ในสถานภาพใกล้ถูกคุกคาม (near threatened) ได้แก่ เหยี่ยวแดง ( Haliastur Indus )  นกนางนวลแกลบเล็ก (Sterna albifrons ) นกแอ่นกินรัง (Aerodramus fuciphagus) นกชนิดอื่นๆ ที่พบ เช่น นกยางกรอกพันธุ์ชวา (Ardeola speciosa ) นกนางนวลแกลบเคราขาว (Chlidonias hybridus )

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น